Het is belangrijk om regelmatig je gitaar te stemmen. Als je regelmatig gitaar speelt, zul je merken dat je snaren na verloop van tijd niet meer zo goed klinken. Het wordt dan tijd om je gitaar te gaan stemmen. Hieronder lees je waarom je gitaarsnaren na verloop van tijd niet meer zo goed klinken en welke manieren er zijn om je gitaar te stemmen. Ook kun je hier lezen hoe je per gitaarsoort de snaren kunt stemmen.
Gitaarsnaren bepalen de klank
Als je nieuwe gitaarsnaren op je gitaar hebt en je hebt je gitaar net gestemd, klinkt je gitaar op zijn best. De snaren zijn dan nog nieuw, schoon en zitten perfect op je gitaar. Vanaf het moment dat je de gitaar gaat bespelen, zal de klank echter minder worden. Door het aanraken van de snaren, met plectrum of met je handen, gaan de snaren namelijk trillen. Dit zorgt iedere keer voor een kleine afwijking ten opzichte van de ideale klank, die uiteindelijk op zal lopen, waardoor de gitaar vals gaat klinken. Daarnaast zullen je gitaarsnaren ook minder goed klinken doordat er zweet van je handen achterblijft op je snaren en er slijtage op zal treden aan de snaren als je met plectrum speelt.
Bescherm en onderhoud je gitaar voor een goede klank
Snaren van je gitaar zijn gevoelig voor temperatuurverschillen. Als je bijvoorbeeld op een western gitaar speelt, heb je stalen snaren. Staal heeft als eigenschap dat het gaat krimpen bij lage temperaturen, maar juist uitzet bij hogere temperaturen. Zorg voor een constante temperatuur voor je gitaar, waarbij je altijd kunt rekenen op een prima klank. Als je een oudere gitaar hebt, kan het zijn dat je stemmechanieken verouderd zijn. Controleer of de stemmechanieken niet vanuit zichzelf iedere keer een stukje terugdraaien en of er geen speling in de mechanieken zit. Als er namelijk iets mis is met de stemmechanieken, kan het zijn dat je hierdoor je gitaar steeds vaker moet stemmen of dat dit na verloop van tijd helemaal niet meer mogelijk is.
Gitaar stemmen
De snaren van een gitaar worden aan de onderkant vastgehouden door middel van een kam of brug. Bovenaan de gitaar vind je de stemmechanieken, waar de snaren zich als het ware in oprollen. Met deze stemmechanieken, kun je de snaren losser of juist vaster zetten. De basis voor het stemmen van de gitaar is wat ons betreft de akoestische gitaar (voorkomend als Spaanse gitaar/klassieke gitaar en als western gitaar). Bij deze gitaren is de stemming E-A-D-G-B-E. Hierbij gaan we ervan uit dat je de gitaar voor je houdt met de hals naar je toe en we de letters van de snaren nu van links naar rechts benoemen (E-A-D-G-B-E).
Een handig ezelsbruggetje om deze stemming te onthouden wat de letters betreft is de zin: Een Aap Die Geen Bananen Eet. Iedere eerste letter van ieder woord uit deze zin staat voor een toon/snaar. Zo kun je dit gemakkelijker onthouden. Het maakt voor het stemmen overigens niet uit of je een gitaar voor volwassenen stemt of een kindergitaar, het stemmen gaat op dezelfde manier.
Voorzichtig stemmen van je gitaar
Het daadwerkelijk stemmen van een gitaar doe je door aan de stemmechanieken te draaien. Draai je linksom, dan draai je de snaar strakker aan, doe je dit rechtsom, dan wordt de snaar juist weer losser. Volg de snaar naar het stemmechaniek toe, zodat je zeker weet dat je aan het juiste stemmechaniek aan het draaien bent. Doe je dit niet, dan kan het voorkomen dat er een snaar breekt, als je deze per abuis te hard aandraait. Als je gaat stemmen, bepaal dan vooraf op welke referentietoon je wilt gaan stemmen. Normaal gesproken is dit bijvoorbeeld voor de A: 440 Herz. Als je in een band of orkest speelt met je gitaar, kan deze frequentie anders zijn en moet je deze onderling met de andere muzikanten afstemmen. Als je gebruik maakt van een stemapparaatje of bijvoorbeeld een app om je gitaar te stemmen, dan staat deze frequentie standaard al ingesteld.
Hier vind je een filmpje hoe je een akoestische / westerngitaar kunt stemmen:
Verschillende manieren om je gitaar te stemmen
Je kunt voor het stemmen bijvoorbeeld een stemapparaatje kopen. Dit is een eenvoudige manier om je gitaar snel en zuiver te stemmen. Stemapparaatjes werken bijvoorbeeld met een lampje, deze gaat branden als je de juiste toonhoogte te pakken hebt. Ook zijn er stemapparaatjes met een wijzertje dat aangeeft wanneer er een snaar goed gestemd is. Je kunt ook kiezen voor een clip-on tuner. Een handig apparaatje die je op de hals van je gitaar klikt, zodat je gemakkelijk af kunt lezen of een snaar de juiste toonhoogte heeft. Voordeel van een clip-on tuner is dat je deze dichtbij je hebt als je aan het stemmen bent. Je kunt stemapparaatjes online bestellen bij Bax Muziekshop en Dijkman muziekshop.
Online of via app gitaar stemmen
Online kun je ook je gitaar stemmen. In dit geval stem je op gehoor. Er wordt een toonhoogte aangegeven per snaar, het is aan jou om exact dezelfde toonhoogte te bereiken door aan de stemmechanieken te draaien. Online je gitaar stemmen kun je doen op deze website: http://www.jammen.net/gitaarstemmer/ Een app gebruiken voor het stemmen van je gitaar is ook een mogelijkheid, je kunt hierbij gebruik maken van een smartphone of tablet. De app geeft in dit geval aan per snaar of deze goed gestemd is. Feitelijk werkt het hetzelfde als een stemapparaatje, alleen dan werk je via een app. Populaire apps om je gitaar online mee te stemmen zijn Guitar Tuner Free van Guitar Tuna, Tuner gStrings Free en Chromatisch stemapparaat.
12 snarige gitaar stemmen
Deze gitaar heeft 12 snaren. Ook bij deze gitaar vinden we de stemming E-A-D-G-B-E. Bij een 12 snarige gitaar kennen we echter nog een aantal snaren die een octaaf hoger zijn gestemd, het betreft hier de snaren E, A, D en G. De vier gitaarsnaren die dan overblijven zijn twee maal B en tweemaal E gestemd. Het gaat hier uiteindelijk om de volgende stemming; e-E-a-A-d-D-g-G-B-B-E-E. Je kunt een twaalfsnarige gitaar prima online stemmen, het is namelijk mogelijk om hierbij vooraf een keuze te maken wat voor soort gitaar je wilt gaan stemmen. Als je hierbij aangeeft dat het om een twaalfsnarige gitaar gaat, wordt hiermee rekening gehouden tijdens het stemmen.
Basgitaar stemmen
De basgitaar kenmerkt zich door de vier lage tonen/snaren. De stemming is gelijk aan die van een normale (akoestische) gitaar, echter heeft de basgitaar twee snaren minder. De stemming van een basgitaar is E-A-D-G. De hoge tonen vallen hierbij dus weg, wat een basgitaar zijn unieke geluid meegeeft.
Hier een filmpje waarop het stemmen van basgitaar wordt uitgelegd:
Ukelele stemmen
Een Ukelele doet het altijd goed op feestjes en bij het kampvuur. Deze gitaar heeft een uniek geluid en is gestemd op de noten G-C-E-A. Je kunt een Ukelele stemmen op verschillende manieren zoals hierboven beschreven. Op dit filmpje wordt het stemmen van de Ukelele uitgelegd: https://www.youtube.com/watch?v=A-hYFToxncM
Elektrische gitaar stemmen
Het stemmen van een elektrische gitaar vindt op dezelfde wijze plaats als bij een akoestische/westerngitaar. Op deze gitaar vinden dan ook dezelfde stemming: E-A-D-G-B-E. Het is echter wel iets lastiger om een elektrische gitaar te stemmen, doordat deze normaal gesproken gebruik maakt van een versterker, zijn de klanken wat lastiger te horen. Stem de snaren dan ook in een ruimte zonder geluid. Bijvoorbeeld op een zolderkamer, waarbij geen andere geluiden te horen zijn.
In dit filmpje wordt het stemmen van een elektrische gitaar uitgelegd: